به گزارش راهبرد معاصر؛ اینترنت یکی از ابزارهای اساسی زندگی مدرن است که برای ارتباط، آموزش، تفریح، کار و خرید استفاده میشود. اما قیمت اینترنت در کشورهای مختلف دنیا بسیار متفاوت است و بستگی به عواملی مانند سرعت، کیفیت، پهنای باند، تورم، تحریم، رقابت و سیاستهای دولتی دارد. در این گزارش، ما قیمت اینترنت در ایران و کشورهای همسایه را مقایسه میکنیم و عوامل مؤثر بر آن را بررسی میکنیم.
براساس آمارهای منتشر شده توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، قیمت متوسط هر گیگابایت اینترنت در ایران در سال 1400 برابر با 1500 تومان بوده است. این قیمت برای اینترنت ثابت و موبایل یکسان است و برای سرعتهای مختلف تفاوتی ندارد. اما برخی از اپراتورهای اینترنت مانند شاتل و مخابرات، تعرفههای خود را بر اساس سرعت و مصرف منصفانه تعیین میکنند. برای مثال، شاتل برای سرعت 128 کیلوبیت بر ثانیه، 19 هزار تومان و برای سرعت 224 مگابیت بر ثانیه، 119 هزار تومان در ماه دریافت میکند. مخابرات نیز برای سرعت 128 کیلوبیت بر ثانیه، 10 هزار تومان و برای سرعت 224 مگابیت بر ثانیه، 79 هزار تومان در ماه دریافت میکند. این در حالی است که سرعت متوسط اینترنت ثابت در ایران برابر با 12.62 مگابیت بر ثانیه و اینترنت موبایل برابر با 23.10 مگابیت بر ثانیه است.
براساس گزارشی که توسط وبسایت cable.co.uk منتشر شده است، قیمت متوسط هر گیگابایت اینترنت در کشورهای همسایه ایران به شرح زیر است:
- ترکیه: 1.17 دلار
- عراق: 1.37 دلار
- ارمنستان: 1.43 دلار
- آذربایجان: 1.56 دلار
- افغانستان: 1.60 دلار
- پاکستان: 1.85 دلار
- ترکمنستان: 2.03 دلار
- عمان: 4.23 دلار
- قطر: 6.62 دلار
- امارات: 11.43 دلار
- کویت: 12.34 دلار
- عربستان: 26.29 دلار
این گزارش براساس انجام 163 میلیون آزمایش سرعت در 200 کشور و منطقهی خودگردان در جهان تهیه شده است و نرخ ارز مورد استفاده برای تبدیل قیمتها به دلار، نرخ رسمی دولتی است. بنابراین، اگر بخواهیم قیمت اینترنت در ایران را با نرخ بازار ارز مقایسه کنیم، باید تقریبا 4 برابر کنیم. در این صورت، قیمت متوسط هر گیگابایت اینترنت در ایران برابر با 6 دلار خواهد بود که هنوز هم از بیشتر کشورهای همسایه ارزانتر است.
قیمت اینترنت در هر کشوری تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار میگیرد که میتوان آنها را به دستههای زیر تقسیم کرد:
عوامل فنی: این عوامل شامل سرعت، کیفیت، پهنای باند، زیرساخت، تکنولوژی و نوع ارائه سرویس اینترنت هستند. برای مثال، کشورهایی که از تکنولوژیهای پیشرفتهتری مانند فیبر نوری یا 5G برای ارائه اینترنت استفاده میکنند، معمولاً سرعت و کیفیت بالاتری را به کاربران خود ارائه میدهند. اما این تکنولوژیها هزینههای سرمایهگذاری و نگهداری بالاتری نیز دارند که ممکن است بر قیمت اینترنت تأثیر بگذارند.
عوامل اقتصادی: این عوامل شامل تورم، نرخ ارز، تحریمها، رقابت، تقاضا، تولید ناخالص داخلی و قدرت خرید کاربران هستند. برای مثال، کشورهایی که با تورم و تحریمهای اقتصادی مواجه هستند، ممکن است برای تامین پهنای باند بینالمللی با مشکلاتی روبرو شوند که باعث افزایش قیمت اینترنت شود³⁴. همچنین کشورهایی که دارای رقابت بالایی بین ارائهدهندگان اینترنت هستند، ممکن است برای جذب کاربران، قیمت اینترنت را پایین بیاورند⁵. علاوه بر این، تقاضا و قدرت خرید کاربران نیز بر قیمت اینترنت تأثیر دارند. کشورهایی که دارای تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه بالایی هستند، معمولاً دارای تقاضای بیشتری برای اینترنت با کیفیت بالا هستند و میتوانند برای آن قیمت بالاتری را پرداخت کنند.
عوامل سیاسی: این عوامل شامل سیاستها، قوانین، مقررات، مالیاتها و حقوق مالکیت معنوی دولتی هستند. برای مثال، کشورهایی که دارای سیاستها و قوانین شفاف و حمایتکننده از فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند، معمولاً دارای شرایط مناسبتری برای رشد و توسعه اینترنت هستند. اما کشورهایی که دارای مالیاتها و مقررات سختگیرانه و محدودکننده برای اینترنت هستند، ممکن است باعث کاهش سرمایهگذاری و افزایش قیمت اینترنت شوند./تسنیم